ГІСТОРЫЯ ПРАКТЫКІ АМПУТАЦЫЙ У СУВЯЗІ З ВАЕННЫМІ ДЗЕЯННЯМІ. ЧАСТКА 2. РАМЯСТВО АМПУТАЦЫЙ З КАНЦА XVIII СТАГОДДЗЯ ДА ЦЯПЕРАШНІХ ЧАСОЎ

  • А. А. Бахта Гродзенскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт, Гродна, Беларусь
  • Н. Я. Хільмончык Гродзенскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт, Гродна, Беларусь https://orcid.org/0000-0001-9188-1576
Ключевые слова: ампутацыі канечнасцяў, ваенныя дзеянні, агнястрэльныя раненні, інфекцыя, смяротнасць

Аннотация

Пачатак прамысловай і Вялікай французскай рэвалюцый адзначыў кардынальныя змены ў метадах вядзення ваенных дзеянняў. Увядзенне масавай канскрыпцыі і бесперапыннае ўдасканаленне зброі на працягу наступных стагоддзяў аказвалі значны ўплыў на структуру і характар баявых раненняў і адпаведна на практыку ампутацый канечнасцяў. Адначасова прагрэс медыцынскіх тэхналогій і вялікія адкрыцці, такія як антысэптыка і антыбіетыкі, унеслі свой значны ўклад у эвалюцыю гэтай хірургічнай практыкі. У гэтай частцы артыкула разглядаецца развіццё майстэрства ампутацый у звязцы з ваеннай справай з канца XVIII стагоддзя да нашых дзён.

Литература

Robinson KP. Historical aspects of amputation. Ann R Coll Surg Engl. 1991;73(3):134-6.

Sellegren KR. An Early History of Lower Limb Amputations and Prostheses. Iowa Orthop J. 1982;2:13-27.

Tröhler U. Edward Alanson, 1782: responsibility in surgical innovation. J R Soc Med. 2008;101(12):607-8. https://doi.org/10.1258/jrsm.2008.08k011.

Skandalakis PN, Lainas P, Zoras O, Skandalakis JE, Mirilas P. To afford the wounded speedy assistance: Dominique Jean Larrey and Napoleon. World J Surg. 2006;30(8):1392-9. https://doi.org/10.1007/s00268-005-0436-8.

Nakao H, Ukai I, Kotani J. A review of the history of the origin of triage from a disaster medicine perspective. Acute Med Surg. 2017;4(4):379-384. https://doi.org/10.1002/ams2.293.

Robertson-Steel I. Evolution of triage systems. Emerg Med J. 2006;23(2):154-155. https://doi.org/10.1136/emj.2005.030270.

Gajić V. Forgotten great men of medicine-Baron Dominique Jean Larrey (1766-1842). Med Pregl. 2011;64(1-2):97-100.

Shifrin M. 100 rasskazov iz istorii mediciny: Velichajshie otkrytija, podvigi i prestuplenija vo imja vashego zdorov'ja i dolgoletija. Moskva: Al'pina Pablisher; 2023. 696 р. (Russian).

Remba SJ, Varon J, Rivera A, Sternbach GL. Dominique-Jean Larrey: the effects of therapeutic hypothermia and the first ambulance. Resuscitation. 2010;81(3):268-71. https://doi.org/10.1016/j.resuscitation.2009.11.010.

Bush JS, Lofgran T, Watson S. Trench Foot. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482364/

Parsons CM, Pimiento JM, Cheong D, Marzban SS, Gonzalez RJ, Johnson D, Letson GD, Zager JS. The role of radical amputations for extremity tumors: a single institution experience and review of the literature. J Surg Oncol. 2012;105(2):149-55. https://doi.org/10.1002/jso.22067.

Bueschges M, Muehlberger T, Mauss KL, Bruck JC, Ottomann C. Pirogow’s Amputation: A Modification of the Operation Method. Adv Orthop. 2013;2013:460792. https://doi.org/10.1155/2013/460792.

Songolov GI, Galeeva OP. Amputacii i jekzartikuljacii. Irkutsk: IGMU; 2013. 60 р. (Russian).

Koutsouflianiotis K, Paraskevas GK, Zagelidou E, Dimakopoulou K, Noussios G. The Life and Work of Nikolai Ivanovich Pirogov (1810-1881): An Outstanding Anatomist and Surgeon. Cureus. 2018;10(10):e3424. https://doi.org/10.7759/cureus.3424.

Faber DC, Fielding LP. Gritti-stokes (through-knee) amputation: should it be reintroduced? South Med J. 2001;94(10):997-1001.

Battlefield injuries: Saving lives and limbs throughout history [Internet]. Lower Extremity Review. Available from: https://lermagazine.com/cover_story/battlefield-injuries-saving-lives-and-limbs-throughout-history.

Gailey R. As history repeats itself, unexpected developments move us forward. J Rehabil Res Dev. 2007;44(4):vii-xiv. https://doi.org/10.1682/jrrd.2006.11.0148.

Jovanovic S, Wertheimer B, Zelic Z, Getos Z. Wartime Amputations. Mil Med. 1999;164(1):44-47.

Wakelin SJ, Oliver CW, Kaufman MH. Hip disarticulation–the evolution of a surgical technique. Injury. 2004;35(3):299-308. https://doi.org/10.1016/s0020-1383(03)00063-9.

Brittain HA. Нindquarter amputation. J Bone Joint Surg Br. 1949;31B(3):404-409. https://doi.org/10.1302/0301-620X.31B3.404

Stewart CPU, Jain AS. An epidemiological study of war amputees and the cost to society. Prosthet Orthot Internat. 1999;23(2):102-106. https://doi.org/10.3109/03093649909071620.

Taylor BC, Poka A. Osteomyoplastic Transtibial Amputation: The Ertl Technique. J Am Acad Orthop Surg. 2016;24(4):259-65. https://doi.org/10.5435/JAAOS-D-15-00026.

Dougherty PJ, DeMaio M. Major General Norman T. Kirk and amputee care during World War II. Clin Orthop Relat Res. 2014;472(10):3107-13. https://doi.org/10.1007/s11999-014-3679-6.

Stansbury LG, Lalliss SJ, Branstetter JG, Bagg MR, Holcomb JB. Amputations in U.S. military personnel in the current conflicts in Afghanistan and Iraq. J Orthop Trauma. 2008;22(1):43-46. https://doi.org/10.1097/BOT.0b013e31815b35aa.

Krueger CA, Wenke JC, Ficke JR. Ten years at war: comprehensive analysis of amputation trends. J Trauma Acute Care Surg. 2012;73(6 Suppl 5):S438-44. https://doi.org/10.1097/TA.0b013e318275469c.

Kirkup J. Perceptions of amputation before and after gunpowder. Vesalius. 1995;1(2):51-8.




Загрузок PDF: 65
Опубликован
2024-09-09
Как цитировать
1.
Бахта АА, Хільмончык НЯ. ГІСТОРЫЯ ПРАКТЫКІ АМПУТАЦЫЙ У СУВЯЗІ З ВАЕННЫМІ ДЗЕЯННЯМІ. ЧАСТКА 2. РАМЯСТВО АМПУТАЦЫЙ З КАНЦА XVIII СТАГОДДЗЯ ДА ЦЯПЕРАШНІХ ЧАСОЎ. Журнал ГрГМУ (Journal GrSMU) [Интернет]. 9 сентябрь 2024 г. [цитируется по 23 ноябрь 2024 г.];22(4):384-9. доступно на: http://journal-grsmu.by/index.php/ojs/article/view/3186
Раздел
ИСТОРИЯ МЕДИЦИНЫ И МЕДИЦИНСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ